Κύστεις ωοθηκών

Τι είναι οι ωοθήκες

Οι ωοθήκες είναι δύο όργανα, ένα σε κάθε πλευρά της μήτρας της γυναίκας, οι οποίες παράγουν τα ωάρια και τις γυναικείες ορμόνες. Φυσιολογικά, μία φορά το μήνα ένα ωάριο απελευθερώνεται από κάποια από τις ωοθήκες και στη συνέχεια διέρχεται από τις σάλπιγγες με πορεία προς τη μήτρα. Οι ορμόνες που παράγονται από τις ωοθήκες είναι τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη που περνούν στην κυκλοφορία του αίματος και ρυθμίζουν διάφορες λειτουργίες, όπως η έμμηνος ρύση, η ωρίμανση του ωαρίου, η τριχοφυΐα κ.α.

Ήδη από την 20η εβδομάδα της εμβρυϊκής ζωής σχηματίζονται τα ωοθυλάκια που στην πορεία θα εξελιχθούν σε ώριμα ωάρια. Οι ωοθήκες λειτουργούν για ορισμένο χρονικό διάστημα στη ζωή της γυναίκας, η λειτουργία τους ξεκινά με την εμφάνιση της πρώτης περιόδου και σταματά οριστικά στην εμμηνόπαυση.

Με την απελευθέρωση του ώριμου ωαρίου προς τις σάλπιγγες το εξωτερικό του περίβλημα παραμένει μέσα στην ωοθήκη και μετατρέπεται σε διάστημα λίγων ημερών στο ωχρό σωμάτιο. Το ωχρό σωμάτιο είναι απαραίτητο κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων της εγκυμοσύνης, καθώς παράγει μία σειρά από ορμόνες που βοηθούν το έμβρυο. Εάν το απελευθερωμένο ωάριο δε γονιμοποιηθεί, το ωχρό σωμάτιο στην πορεία υποχωρεί μόνο του.

Τι είναι οι κύστεις των ωοθηκών;

Η κύστη που αναπτύσσεται σε μία ωοθήκη είναι ουσιαστικά ένας σάκος γεμάτος με υγρό. Οι περισσότερες κύστεις ωοθηκών είναι καλοήθεις και δεν προκαλούν καθόλου συμπτώματα. Ορισμένες βέβαια από αυτές μπορεί να είναι κακοήθεις ή να εξελιχθούν στην πορεία σε καρκίνο Άλλες πάλι μπορεί να προκαλούν πόνο και αίμα εκτός περιόδου. Για ορισμένες από αυτές μπορεί να μην απαιτείται κάποια θεραπευτική παρέμβαση γιατί μπορεί να υποχωρούν μόνες τους. Για άλλους τύπους μπορεί να είναι απαραίτητη η χειρουργική τους αφαίρεση.

Ποια είναι τα συμπτώματα και οι πιθανές επιπλοκές

Όπως αναφέραμε και προηγουμένως, οι περισσότερες κύστεις των ωοθηκών είναι καλοήθεις και συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα. Ωστόσο, η παρουσία μιας κύστης στην ωοθήκη, ιδιαίτερα όταν αυτή έχει μεγάλο μέγεθος, χρήζει πάντοτε διερεύνησης και μπορεί να ευθύνεται για τα παρακάτω:

• Πόνο και δυσφορία στο κατώτερο κοιλιακό τοίχωμα.
• Διαταραχές στην περίοδό σας, τόσο στη σταθερότητα του κύκλου όσο και στην ένταση των συμπτωμάτων κατά τη διάρκειά της.
• Έντονος πόνος μπορεί να παρατηρηθεί αν υπάρχει ρήξη της κύστης ή αιμορραγία εντός αυτής.
• Ξαφνικός, έντονος πόνος στο κατώτερο κοιλιακό τοίχωμα. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται συστροφή της κύστης και είναι η συχνότερη επιπλοκή.
• Μία ευμεγέθης κύστη μπορεί να προκαλεί πιεστικά φαινόμενα στα γύρω όργανα, όπως στην ουροδόχο κύστη ή στον πρωκτό, δημιουργώντας έτσι συχνοουρία και δυσκοιλιότητα.
• Σπάνια, ορισμένοι τύποι κύστεων, λόγω των κυττάρων από τα οποία αποτελούνται, συμπεριφέρονται σαν αδένες και παράγουν διάφορες ορμόνες. Με αυτό το μηχανισμό προκαλούνται ενδοκρινικές διαταραχές.

Πώς γίνεται η διάγνωση

Επειδή οι περισσότερες κύστεις είναι ασυμπτωματικές, η ανακάλυψή τους γίνεται συνήθως τυχαία κατά τη γυναικολογική εξέταση και το υπερηχογράφημα.

Υπάρχει θεραπεία

Στις περισσότερες περιπτώσεις, όταν η κύστη έχει μικρό μέγεθος, χρειάζεται απλή παρακολούθηση με υπερηχογράφημα, γιατί όπως είπαμε, υπάρχει η τάση να υποχωρεί αυτόματα σε μερικές εβδομάδες.

Αν όμως η κύστη έχει μέγεθος πάνω από 5 εκατοστά, με τάση να αυξάνεται πρέπει να διενεργείται διερευνητική λαπαροσκόπηση και να γίνεται πλήρης αφαίρεση της κύστης. Στη συνέχεια, ο ιστός που έχουμε αφαιρέσει μπορεί να παρατηρηθεί στο μικροσκόπιο για να αποκλειστεί κάποια περίπτωση κακοήθειας.

Όλες οι παραπάνω κύστεις μπορούν να μεγαλώσουν και φτάσουν σε διάμετρο περίπου τα 6 εκατοστά. Συνήθως δεν απαιτείται κάποια θεραπεία καθώς σε διάστημα λίγων μηνών μειώνονται σε μέγεθος και υποχωρούν.